Het ministerie van LVVN wil opdracht geven aan het Nationaal Groenfonds voor de uitvoering van een pilot, waarbij het fonds koopovereenkomsten met boeren aangaat. In deze overeenkomst ligt vast dat de boer een geldbedrag ontvangt met als voorwaarde dat deze later – na het oogsten van de vezelgewassen en het laten verwerken daarvan tot bouwmateriaal – koolstofcertificaten levert aan het Groenfonds. Het fonds zal deze certificaten op een later moment weer verkopen op de markt. Dit staat in een voorgenomen besluit, dat van 2 oktober tot 2 november 2024 ter consultatie is gelegd.
Voordelen teelt vezelgewassen
Met de teelt van vezelgewassen (vezelhennep, vlas en miscanthus) is het mogelijk om koolstofdioxide (CO2) uit de lucht te halen. Deze vezelgewassen kunnen worden verwerkt tot bouwmaterialen, waardoor de CO2 langdurig wordt opgeslagen in gebouwen. Momenteel telen boeren op kleine schaal vezelgewassen, in 2023 ca. 6.000 hectare. Het teeltareaal neemt niet toe door het bescheiden financiële saldo en onzekerheid over de afzet. Andere voordelen van vezelgewassen zijn een verbetering van de bodemkwaliteit, vermindering van de stikstofuitstoot, een laag gebruik van bestrijdingsmiddelen, minder behoefte aan beregening en minder uitspoeling van nutriënten naar het oppervlaktewater.
Verhoging saldo door benutting koolstofcertificaten
Via benutting van het marktinstrument koolstofcertificaten kan het saldo van biobased teelten bij boeren worden verhoogd en daarmee naar verwachting ook het areaal van deze teelten. Omdat de benutting van vezelgewassen in bouwmaterialen bijdraagt aan de langdurige opslag van CO2, wordt ook bijgedragen aan de klimaatopgave van Nederland om in 2030 55% minder broeikasgassen uit te stoten ten opzichte van 1990.
Ecoregeling
Boeren, die vezelgewassen telen, kunnen los van deze pilot ook aanspraak maken op ondersteuning vanuit de ecoregeling. De impact van de ecoregeling is echter onvoldoende om te komen tot opschaling van biobased teelten. Bovendien vergoedt de ecoregeling niet de kosten, die gemoeid zijn met het opbouwen van de afzetketen en de verwerking tot bouwmaterialen.